Wnioskowanie o kredyt konsumpcyjny czy hipoteczny zawsze wiąże się dla banku lub innej instytucji finansowej z ryzykiem niespłacenia zobowiązania przez klienta. Pomimo bardzo intensywnej kampanii reklamowej realizowanej przez wszystkie banki, kredyt to nie produkt finansowy dostępny dla każdego.
W celu dokonywania odpowiedniej selekcji instytucje finansowe musiały wypracować system, na podstawie którego w obiektywny sposób będzie można stwierdzić, czy klient poradzi sobie ze spłatą zaciągniętego kredytu, czy nie. Tak właśnie powstało pojęcie zdolności kredytowej, która jest wyliczana dla każdego klienta. Czym jest zdolność kredytowa i jakie elementy wchodzą w jej skład?
Zdolność kredytowa – czym jest i jak jest obliczana?
Zdolność kredytowa to wypadkowa wielu zmiennych, które na etapie wypełniania wniosku kredytowego kompletuje się od klienta, a następnie analizuje celem podjęcia decyzji o przyznaniu kredytu lub odrzuceniu wniosku. Zdolność kredytowa może zostać podzielona na dwie części – część ilościową, a także jakościową. Analiza ilościowa swoim zakresem obejmuje sytuację finansową klienta.
Podczas wypełniania wniosku należy podać takie informacje jak miesięczne wynagrodzenie, jakie otrzymuje klient, miesięczne wydatki na życie, a także zadłużenie, jakim na ten moment obarczony jest klient. Na podstawie danych ilościowych bank może stwierdzić, czy miesięczna rata nowego kredytu mieści się w granicach akceptowalnych dla klienta i jego obecnej sytuacji finansowej. Oprócz analizy ilościowej przeprowadza się analizę jakościową, która charakteryzuje klienta.
W skład takiej analizy wchodzą informacje na temat jego wieku, statusu mieszkaniowego, wykształcenia, wykonywanego zawodu, a także stażu pracy oraz stanu cywilnego. Każdy bank posiada pewne wzorce, klientów, dla których wypłata kwoty kredytu jest mniejszym ryzykiem. Wszystkie te dane pojawiają się we wniosku kredytowym i na samej podstawie informacji podanych przez klienta można w łatwy sposób oszacować jego zdolność kredytową. Analiza przyznania kredytu nie polega jednak tylko na analizie zdolności, a także historii kredytowej.
Czym jest historia kredytowa?
Historia kredytowa to spis wszystkich zobowiązań finansowych, jakie klient zaciągnął na przestrzeni ostatnich 5 lat. Banki posiadają wgląd do Biura Informacji Kredytowej, które zbiera dane na temat wielkości zadłużenia, a także terminowości wpłacania miesięcznych rat.
Podczas analizy kredytowej, bank zawsze sięga po historię kredytową klienta w celu potwierdzenia, czy w przeszłości kredyty były spłacane terminowo. Jeśli nasza historia jest pozytywna, uzyskanie kredytu nie powinno stanowić problemu. Jeśli jednak w BIK widnieje informacja o dużych opóźnieniach w uregulowaniu zadłużenia, bank pomimo wysokiej zdolności kredytowej może nam odmówić uzyskania kredytu.